Limited Şirkette Ortakların Hakları Nelerdir?

Limited Şirkette Ortakların Hakları

Ortakların hakları, anonim ortaklıklarda olduğu gibi, mali ve kişisel haklar olarak iki grupta ele alınabilir:

Mali Haklar

Kâr Payı Hakkı ve Yedek Akçelerle İlişkisi

TTK m.608’e göre, kâr payı, sadece net dönem kârından ve bunun için ayrılmış yedek akçelerden dağıtılabilir. Kâr payı dağıtımına ancak, kanun ve şirket söz­leşmesi uyarınca ayrılması gereken kanuni yedek akçelerle, şirket sözleşmesinde öngörülmüş yedek akçeler ayrıldığı takdirde karar verilebilir.

Şirket sözleşmesi ile aksi öngörülmedikçe, kâr payı, esas sermaye payının itibarî değerine oranla hesaplanır; ayrıca yerine getirilen ek ödeme yükümlülüklerinin tutarı da kâr payının hesaplanmasında itibarî değere eklenir (TTK m.608/2).

Tasfiye Payı Hakkı

Tasfiye usulü ve tasfiyede şirket organlarının yetkileri hakkında anonim şirketlere ilişkin hükümler uygulanır (TTK m.643).

Yeni Pay Alma Hakkı

Şirket sözleşmesinde veya artırma kararında aksi öngörülmemişse, her ortak, esas sermaye payı oranında, esas sermayenin artırılmasına katılmak hakkına sahiptir. Rüçhan hakkının kullanılabilmesi için en az onbeş gün süre verilir (TTK m.591/3).

Kişisel Haklar

Genel Kurul Toplantılarına Katılma ve İlgili Haklar

Her ortak, TTK m.617 vd. hükümleri uyarınca genel kurul toplantılarına katılma, oy kullanma (TTK m.618) ve kararlara karşı butlan ve iptal davası açma hakkına (TTK m.622 atfıyla,445 vd.) sahiptir.

Ortaklık Yönetimine ve Temsiline Katılma

Limited şirket ortakları, sözleşme ile veya genel kurul kararıyla müdür seçilebilir­ler (TTK m.623 ve 616/1,b). TTK m.623 ve 616/1 b’ye göre, anonim ortaklıklarda olduğu gibi yönetim organının oluşturulması zorunludur.

Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı

Her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermele­rini isteyebilir ve belirli konularda inceleme yapabilir (TTK m.614).

Genel Kurul Kararların Butlanının Tespitini ve İptalini İsteme Hakkı

Ortaklar, TTK m.622 atfıyla, TTK m.445 vd. uyarınca, genel kurul kararlarının ipta­lini isteyebilecekleri gibi, kararların butlanının tespitini de isteyebilirler (TTK m.622).

Denetleme Hakkı

Limited şirkette ortakların şirketi denetleme hakkı bulunmamaktadır. Limited şirketlerde denetim, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya özel denetçi tarafından yerine getirilmektedir.

Çıkma Hakkı

Sözleşmede, çıkma hakkı ve nedenleri düzenlenebilir. Fakat böyle bir düzenleme bulunmasa dahi, haklı nedenlere dayanılarak mahkemeden, çıkmaya izin veril­mesi talebinde bulunulabilir (TTK m.638/1 ve 2).

Çıkmaya Katılma Hakkı

Ortaklardan biri şirket sözleşmesindeki hükme dayanarak çıkma istediği veya haklı sebeplerden dolayı çıkma davası açtığı takdirde, diğer ortaklar çıkma bildi­rimine veya çıkma davasına katılabilirler (TTK m.639).

Haklı Nedenle Feshi Talep Hakkı

Haklı sebeplerin varlığında, her ortak mahkemeden şirketin feshini isteyebilir. Mahkeme, istem yerine, davacı ortağa payının gerçek değerinin ödenmesine ve şirketten çıkarılmasına hükmedebilir (TTK m.636/3).