Kıymetli Evrakın Adi Senetten Farkları

Her ikisi de borç ödeme taahhüdünü içeren bir belge olmalarına rağmen, arala­rında başlıca şu farklar bulunmaktadır:

1. Kıymetli evrak, para alacağı, ortaklık, mülkiyet veya rehin gibi hakları konu alır. Oysa adi senetlerde bunların dışındaki yükümlülükler de yer alabilir. Örneğin, bir bilgisayarın tamiri, makinenin bakımı, elbisenin dikimi gibi.
2. Kıymetli evrakta borçlu taraflardan birisi olur. Oysa adi senette her iki tara­fa da borç yüklenmesi mümkündür.
3. Kıymetli evrak sıkı şekil şartlarına bağlıdır (TTK m.672, 777, 781). Adi se­netlerde böyle bir şart bulunmamaktadır (TBK m.12-17).
4. Bir alacak için düzenlenen senet, hakkı ispat etmeye yarar. Oysa kıymetli evrakta hak ile senet bütünleşmiştir. Senet olmaksızın hakkın ileri sürül­mesi ve devredilmesi mümkün değildir (TTK m.645, 709). Adi senetlerde daha önce de belirtildiği üzere alacak hakkı senetsiz de ileri sürülebilir ve ödenebilir (TBK m.105).
5. Adi senetler TBK’ya göre devredilir (TBK m.183 vd.). Kıymetli evraka bağlı alacakların devri ise, özel şekle bağlıdır. Devir senedin türüne göre değişir (TTK m.647).
6. Kıymetli evrakta, şekle bağlılık, soyutluk, imzaların bağımsızlığı gibi ilkeler geçerli olduğu için, kıymetli evrak, alacağı devralan kişilere karşı oldukça büyük bir güvence sağlar. Adi senede bağlı bir alacağın devri ise, o alacağı devralan kişilere yeterince güvence vermez (TBK m.188).
7. Adi senede bağlı bir alacağın ifa yeri, aksi kararlaştırılmadığı sürece alacak­lının yerleşim yeridir (TBK m.89). Oysa kıymetli evrakın tedavül kabiliyeti çok yüksek olduğu ve senet alacaklısı sürekli değişebildiği için ifa yeri borç­lunun yerleşim yeridir (aranacak borç, TTK m.755, 778, 818/1, r).
8. Adi senedin alacaklısı kendisine yapılan kısmi ödemeyi reddedebilir (TBK m.84). Halbuki kıymetli evrakta kısmi ödeme reddedilemez (TTK m.709/2, 778, 818/1, h).
9. Emre ve hamiline yazılı kambiyo senetleri ile, emtia senetleri, menkul kıymetler ve diğer bazı kıymetli evrak, TCK m.210 uyarınca resmi evrak hükmünde olup, bunlarda sahtekarlık “Resmi Evrakta Sahtekarlık” sayılır (TCK m.204-212). Oysa adi senetler resmi evraktan sayılmaz.