Uzlaştırma Muhakemesi nasıl olur?

Soruşturmanın  başlaması  ve  yeterli  şüphe  bulunması koşulu

Uzlaştırma  teklifinin  yapılabilmesi  için,  önce  bir  ceza  soruşturması başlatılmalıdır (CMK 160/1). C. Savcısı tüm delilleri topladıktan sonra,  kamu  davası  açabilecek  bir  aşamaya  gelmiş  ise  ve  şüphelinin mevcut  delil  durumuna  göre  suçun  faili  olduğunu  söyleyebiliyorsa, şüpheli hakkında uzlaştırma yöntemine o zaman başvurabilir.

“Yeterli şüphenin” oluşması koşulu ile, masum insanlar hakkında olası  bir  soruşturma  açılması  halinde,  yalnızca  mahkemelerde  daha fazla uğraşmamak için veya değişik nedenlerle, suçu üstüne alma eğiliminde  olanlar  korunmuş  olmaktadır. Mahkeme  aşamasında  gerçekleştirilecek uzlaştırmada bu sakıncaların varlığı daha aza  indirgenmiş olacaktır.

Uzlaştırmacının delil toplama yetkisi ve görevi yoktur. Bu nedenle soruşturma aşamasında kamu davası açılmasını gerektirecek yeterlilikte delil  toplanmalıdır. Ancak bundan  sonra uzlaştırma yöntemi  izlenmelidir. Yapılan  soruşturmada, kamu davası açmaya yeterli  şüphe sebebi elde edilir ve suçun uzlaştırma kapsamında olduğu anlaşılırsa, C. savcısının o zaman dosyayı uzlaştırma bürosuna göndermesi gerekir.

Eğer  kovuşturmaya  yer  olmadığı  kararı  verilebilecekse,  yani Cumhuriyet savcısı CMK171 ile 172/1 maddeleri birlikte değerlendirdiğinde, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilecek ise, uzlaştırma teklifi yapılamaz.

Uzlaştırma  için görüşme  teklif edilmesi veya uzlaştırma  için görüşme  teklifinin kabul edilmesi, soruşturma konusu suça  ilişkin delillerin  toplanmasına  ve  koruma  tedbirlerinin  uygulanmasına  engel  olmaz. Uzlaştırma  teklif edilirken hak ve yükümlülükler bildirilmelidir.

Suç  işlediği  iddia  edilen  şüpheliler  ve mağdurlar,  genellikle  bu suçun nasıl muhakeme edileceğini bilmezler. İşlenen suçun uzlaştırma yolu  ile ele  alınacağını da bilmezler. Bu nedenle,  taraflara  suçun uzlaştırmaya tabi olduğu, uzlaştırmanın ne anlama geldiği, nasıl uygulanacağı ve doğuracağı hukuki sonuçların bildirilmesi, öğretilmesi gerekir.  İşte  bu  nedenle  uzlaştırma  teklifi,  uzlaştırma muhakemesinin  ilk adımını oluşturur.

CMK  253/5  gereğince;  uzlaşma  teklifinde  bulunulması  halinde, kişiye  uzlaşmanın  mahiyeti  ve  uzlaşmayı  kabul  veya  reddetmesinin hukukî sonuçları anlatılır.