Terekede Defter Nasıl Tutulur?

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 619.- Mirası reddetmeye hakkı olan her mirasçı, terekenin resmi defterinin tutulmasını isteyebilir.

Defter tutma, mirasın reddine ilişkin usule uyulmak suretiyle bir ay içinde sulh hakiminden istenir.

Mirasçılardan birinin defter tutma istemi, diğerleri hakkında da etkili olur.

MADDE 620.- Resmi defter, sulh mahkemesi tarafından düzenlenir, bu deftere terekeye ait aktif ve pasifler takdir edilen değerleriyle yazılır.

Mirasbırakanın mali durumu hakkında bilgi sahibi olan herkes, sulh mahkemesi tarafından istenilen bilgiyi vermekle yükümlüdür. Haklı bir sebep olmasızm bilgi vermeyenler veya yanlış ya da eksik bilgi verenler, bundan do­ğacak zararları mirasçılara, vasiyet alacaklılarına veya üçüncü kişilere taz­minle yükümlüdürler.

Mirasçılar, özellikle mirasbırakanın kendilerince bilinen borçlarını sulh mahkemesine bildirmek zorundadırlar.

Resmi defterin nasıl tutulacağı tüzükle düzenlenir.

MADDE 621.- Sulh mahkemesi, mirasbırakanın alacaklıları ile borçlu­larını belli bir süre içinde alacaklarını ve borçlarını bildirmeleri için bir ay arayla iki defa yapılacak ilan yoluyla çağırır. Çağrı, kefalet sebebiyle alacaklı ve borçlu olanları da kapsar.

İlanda bildirimde bulunmamanın sonuçları hakkında alacaklıların dik­katleri çekilir.

Bildirim süresi, ikinci ilandan başlayarak en az bir aydır.

MADDE 622.- Resmi kayıtlardan veya mirasbırakanın belgelerinden varlığı anlaşılan alacaklar ve borçlar, deftere doğrudan doğruya geçirilir.

Deftere geçirilenler, alacaklılara ve borçlulara bildirilir.

MADDE 623.- İlanda belirtilen sürenin dolmasıyla defterin tutulması sona erer ve defter, bu tarihten başlayarak tanınacak en az bir aylık süre içinde ilgililerce incelenebilir.

Defter tutma giderleri terekeden ödenir. Giderler terekeden karşılana-mazsa defter tutulmasını istemiş olan mirasçılardan alınır.

MADDE 624.- Defter tutma süresince ancak zorunlu yönetim işleri ya­pılabilir.

Mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi sulh mahkemesince kendisine bı­rakılan mirasçıdan diğer mirasçılar güvence göstermesini isteyebilir.

MADDE 625.- Resmi defter tutulması devam ettiği sürece mirasbıraka­nın borçları için icra takibi yapılamaz-

Bu süre içinde zamanaşımı işlemez.

Acele haller dışında, davalara devam edilemeyeceği gibi, yeni dava da açılamaz.

MADDE 626.- Defteri inceleme süresi bittikten sonra her mirasçı, mah­kemece bir ay içinde beyanda bulunmaya çağrılır.

Koşullar gerektirdiği takdirde sulh mahkemesi, tereke mallarına yeni de­ğer biçilmesi, uyuşmazlıkların çözümü ve benzeri durumlar için ek süre vere­bilir.

MADDE 627.- Mirasçılardan her biri, tanınan süre içinde mirası red­dettiğini veya resmi tasfiye istediğini ya da deftere göre veya kayıtsız şartsız kabul ettiğini beyan edebilir.

Süresi içinde herhangi bir beyanda bulunmayan mirasçı, mirası tutulan deftere göre kabul etmiş sayılır.

MADDE 628.- Resmi deftere göre kabul edilen miras, mirasçıya sadece deftere yazılmış borçlarla geçer.

Bu suretle mirasın geçmesi, mirasın açıldığı tarihten başlayarak hüküm ifade eder.

Mirasçı, mirasbırakanın deftere yazılmış olan borçlarından hem tereke malları, hem kendi mal varlığı ile sorumludur.

MADDE 629.- Alacaklarını süresi içinde yazdırmayan alacaklılara karşı mirasçı, kendi kişisel mallarıyla sorumlu olmadığı gibi; terekeden kendisine geçen mallarla da sorumlu tutulamaz.

Ancak, alacaklının kusuru olmadan deftere yazdıramadığı ve bildirdiği halde deftere yazılmamış alacakları için mirasçı, zenginleşmesi ölçüsünde so­rumlu kalır.

Alacakları, tereke mallarıyla güvence altına alınmış olan alacaklılar deftere geçirilmemiş olsa hile bu haklarını güvenceden alabilirler.

MADDE 630.- Mirasbırakaıun kefaletten doğan borçları deftere ayrı bir yere yazılır ve mirasçılar, mirası kayıtsız ve şartsız kabul etmiş olsalar bile, bu borçlardan terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi halinde kefalet sebebiyle alacaklı olanlara ne düşecek idiyse ancak o miktarla sorumlu olurlar.

MADDE 631.- Mirasın Devlete geçmesi halinde sulh mahkemesi, re'sen yukarıdaki usuller uyarınca terekenin resmi defterini düzenler.

Devlet, deftere yazılan borçlardan sadece miras yoluyla edindiği değerler ölçüsünde sorumludur.

Açıklama

Mirası reddetmeye hakkı olan her mirasçı mirasbırakanımn terekesinin resmi defterinin tutulmasını isteyebilir. Bu istek diğer mirasçılar hakkında da geçerli olacaktır. Resmi defter Sulh Hukuk Mahkemesince düzenlenir. Mahkeme mirasbırakanın alacaklıları ile borçlularını, alacak ve borçlarını bildirmek üzere 2 defa bir ay ara ile ilânen çağırır. Bildirim ikinci ilandan itibaren 1 aydır. Tere­keye ait aktif ve pasiflere değer takdir edilerek deftere yazılması resmi defter tutma'dır. Resmi kayıtlardan ya da mirasbırakanın belgelerinden varlığı tespit olunan alacak ve borçlar deftere doğrudan doğruya yazılır ve alacaklı ve borçlu­lara bildirilir.

İstekte Bulunabilecekler

Mirası reddetmek hakkına sahip olan her mirasçı defter tutma isteğinde bulunabilir.

Görevli Mahkeme

Sulh Hukuk Mahkemesidir.

Yetkili Mahkeme

Mirasbırakanın yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir.

İstek Süresi

Mirası ret için muayyen olan sürenin işlemesinden itibaren bir aydır.

Mahkemece Yapılacak İşlem

1. Yapılacak başvurma üzerine defter Sulh Mahkemesince yapılır. Mirasın mevcudu alacak ve borç müfredatı ve her malın kıymeti takdir olunarak yazılır.
2. Mirasbırakanın alacaklıları ve borçluları birer ay süre ile yapılacak iki defa ilanla çağrılır. Bu çağırmaktan maksat alacak ve borç durumunu tespittir. İlanda belirli bir süre konur. Bu süre, ikinci ilan gününden itibaren asgari (1) aydır. Bu sürede alacak ve borçlar bildirilmelidir.
3. Resmi kayıtlardan yahut ölenin evrakından anlaşılan alacak ve borçlar doğrudan doğruya deftere geçirilerek durum alacaklı ve borçlulara bildirilir (M. Yasa 622).
4. Süre sonunda defter tutma işlemine son verilir. Alakadarların incelemesi için de bir aylık bir süre belirlenir. Bu bir aylık süre asgaridir. Mahkeme isterse bir aydan fazla bir süre de tayin edebilir. (MY. 623)
5. Defter tutma masrafları terekeden ödenir. Yetişmezse talep eden miras­çıdan alınır. (M. Yasa 623)
6. Defter tutulma esnasında ancak terekenin yapılmaması zarar doğuran idari tasarruflar yapılabilir. Mirasbırakana ait işler mirasçılardan birisine görül­mesi için verildiğinde bu mirasçı teminat göstermekle mükellef olur.
7. Defter tutulması esnasında, icra takibi yürümez, zamanaşımı da işlemez. Acele işler hariç, açılmış davalar geriye bırakılır. Yeniden dava açılamaz (MY. 625).
8. Defter tutma işlemi bitince mirasçılardan her biri bir ay içinde ret veya kabul hususunda karar vermeye çağrılır. Mahkeme duruma göre bu bir aylık sü­reyi artırabilir (MY. 626).
9. Mirasçılardan her biri, tayin edilen bu süre içinde mirası kabul veya ret edebilir, (ses çıkarmazsa) mirası kabul etmiş sayılır (MY. 627).
10. Mirasçı tarafından kabul halinde tereke defterde yazılı borçlar ile mi­rasçıya geçer, geçiş mirasın açıldığı günden hüküm ifade eder. Mirasçı defterde yazılı borçları mirastan ve kişisel mallarından ödemeye mecburdur.
11. Alacaklarını yapılan ilana rağmen yazdırmayanlar, mirasçıyı ahsen veya terekeye izafetle takip edemezler. Ancak özrü sebebiyle alacağını kaydetti-rememiş olanlarla müracaat etmesine rağmen alacağı deftere kaydedilememiş olanlara mirasçı, mirastaki zenginleşmesi ile sorumlu olacaktır (MY. 629).
12. Ölenin kefalet sebebiyle olan borçları defler tutma esnasında ayrıca kaydedilecek, mirasçılar bu tür borçlardan tereke borcunun iflas hükümlerine göre tasfiyesi halinde kefaleten alacaklı olanlara düşecek miktar nispetinde, so­rumlu olacaklardır (MY. 630).
13. Ölenin hiçbir mirasçısı yoksa miras hazineye kalacağından bu halde, hazine, terekenin borcundan ancak kendisine geçen mallar nispetinde sorumlu olacaktır (MY. 631).