English
Russian
German
MADDE 226.- (1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten,
Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,
Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden,
Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren,
Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,
Bu ürünlerin reklamını yapan,
Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Bu ürünleri ülkeye sokan, çoğaltan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, ihraç eden, bulunduran ya da başkalarının kullanımına sunan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Şiddet kullanılarak, hayvanlarla, ölmüş insan bedeni üzerinde veya doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünleri üreten, ülkeye sokan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, başkalarının kullanımına sunan veya bulunduran kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Üç ve dördüncü fıkralardaki ürünlerin içeriğini basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden ya da çocukların görmesini, dinlemesini veya okumasını sağlayan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Bu suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Bu madde hükümleri, bilimsel eserlerle; üçüncü fıkra hariç olmak ve çocuklara ulaşması engellenmek koşuluyla, sanatsal ve edebi değeri olan eserler hakkında uygulanmaz.
Müstehcenlik suçu ile yasa koyucu "ortak bir duygu oları genel adabı esas alarak gelecek bir kötülüğü yani genel ahlakın düşmesini önlemeyi" amaçlamıştır.
226.maddede tanımlanan suçların faili, herhangi bir gerçek kişi olabilir.
Maddenin t.fıkrası ile 3.fıkrasının birinci cümlesinde tanımlanan suçlarda çocukların müstehcen yayınlara karşı korunması amaçlandığından, bu suçların mağduru ancak bir çocuk, yani 6/1-b'deki tanımıyla "henüz Onsekiz yaşını doldurmamış kişi" olabilir. Maddede yer alan diğer suçların mağduru ise ortak edep duygusu ihlal edilen toplumdur.
a) l.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Maddenin 1.fıkrasındaki suçun maddi unsuru, bentler halinde sayılan müstehcenlikle ilgili çeşitli seçimlik hareketlerdir.
226.maddenin (.fıkrasındaki suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketler şunlardır;
Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri vermek yada bunarın içeriğini göstermek, okumak, okutmak veya dinletmek,
Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde yada alenen göstermek, görülebilecek şekilde sergilemek, okumak, okutmak, söylemek, söyletmek,
Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arzetmek,
Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arzetmek, satmak veya kiraya vermek,
Bu ürünleri sair mal veya hizmet satışları yarunda veya dolayısıyla bedelsiz olarak vermek veya dağıtmak,
Bu ürünlerin reklamını yapmak.
Bu sayılan seçimlik hareketlerden birinin işlenmesi suçun oluşması için yeterlidir.
b) 2.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan suçun maddi unsuru, müstehcen görüntü, yazı veya sözlerin basın ve yayın yolu ile yayınlanması veya yayınlanmasına aracılık edilmesidir.
Basın yoluyla işlenen suçlardan sorumlu olacak kimseler 5187 sayılı Basın Kanununun 11.maddesinde gösterilmiştir. Ceza davalarının açılması için gerekli hak düşümü süreleri ise aynı Kanunun 26.maddesinde açıklanmıştır. Basın yoluyla işlenen suçlarda yetkili mahkeme 5271 sayılı CMK'nun 12.maddesine göre belirle¬nir. Basın Kanununun 27/l fıkrasına göre, basılmış eserler yoluyla işlenen suçlardan dolayı açılan davalardan, ağır ceza işlerinden olanlar ağır ceza mahkemelerinde, diğerleri asliye ceza mahkemelerinde görülür.
c) 3.Fıkradaki Suçların Maddi Unsurları: Maddenin üçüncü fıkrasında, müstehcenliğe karşı çocukları korumaya yönelik iki ayrı suç tanımına yer verilmiştir.
Bu suçlardan birincisi, müstehcen nitelikteki görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocuklann kullanılmasıdır. Bu suçun maddi unsuru her ne suretle olursa olsun çocukların anılan ürünlerin üretiminde kullanılması ile oluşmaktadır.
3.Fıkranın ikinci cümlesinde yer alan suç tipinde ise birden çok seçimlik hareket öngörülmüştür. Bu suçun maddi unsuru, müstehcen nitelikteki görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin ülkeye sokulması, çoğaltılması, satışa arzı, satışı, nakli, depolanması, ihracı, bulundurulması, yada başkalarının kullanımına sunulması fiillerinden birinin işlenmesiyle oluşmaktadır.
d) 4.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Sapkın ilişkileri konu alan ürünler açısından mutlak bir yasak getiren 4.fıkrada tanımı yapılan suçun maddi unsuru, şiddet kullanılarak, hayvanlarla, ölmüş insan bedeni üzerinde veya doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünlerin üretilmesi, ülkeye sokulması, satışa arzı, satışı, nakli, depolanması, başkalarının kullanımına sunulması veya bulundurulması fiillerinden birinin işlenmesiyle oluşmaktadır. Yasa koyucu, bu fıkrada sayılan ve anormal (sapkın) cinsel davranışlarla ilgili bulunan ürünlerin halka intikalinin genel ahlak ve ortak edep duygusunda tahribat yapma tehlikesini gözeterek müstehcenlik suçu kapsamında bu fiilleri ayrı bir suç olarak tanımlamıştır.
226.maddede tanımlanan "müstehcenlik" suçları kasten işlenebilir. Failin bilerek ve isteyerek hareket etmesi gerekir. Failin saikinin yani izlediği maksadın önemi yoktur. Suçların taksirle işlenmesi mümkün değildir.
Kovuşturma: Maddede tanımlanan suçların soruşturulması ve kovuşturulması re'sen yapılır.
Görevli Mahkeme: 5235 sayılı Kanunun 10. ve 11.maddelerine göre, 226. maddede tanımlanan suçlardan l.fıkradakilere sulh ceza, 2., 3., 4. ve 5. fıkradakilere ise asliye ceza mahkemelerinde bakılır. Çocukların işledikleri suçlara ise 5395 sayılı ÇKK'nun 26maddesi uyarınca çocuk mahkemelerine bakılır. 5187 sayılı Basın Kanununun 27.maddesine göre, basılmış eserler yoluyla işlenen müstehcenlik suçlarından dolayı açılan davalar, bir yerde asliye ceza mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması halinde iki numaralı mahkemede görülür ve bu davalar acele işlerden sayılır.
Suçun Yaptırımı: 1.fıkradaki suçun yaptırımı, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası; 2.fikradaki suçun yaptırımı, altı aydan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası; 3.fıkranın birinci cümlesindeki suçun yaptırımı, beş yıldan on yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası, ikinci cümlesindeki suçun yaptırımı, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası; 4 fıkradaki suçun yaptırımı, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası; 5.fıkradaki suçun yaptırımı ise altı yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasıdır.
Yasa koyucu maddedeki suçlar için maddi unsur olarak sayılan çeşitli seçimlik hareketlerle fiilin işlenmesi durumunda bir kazanç elde edilebileceğini gözeterek bu suçların karşılığında hapis cezasının yanısıra adli para cezası da öngörmüştür. Hâkim, maddede belirtilen alt ve üst sınırlar arasında temel hapis ve ali para cezalarını TCK'nun 61.maddesinde belirtilen hususları da gözeterek belirleyecektir.
Maddenin 6.fıkrası uyarınca, bu suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü (60.md.) iznin iptali ve müsadere güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Dava Zamanaşımı: Maddenin 1., 2., 3fıkra 2.cümle ve 4.fıkralarında tanımlanan suçlarda dava zamanaşımı 8 yıl, 3.fıkranın 1.cümlesi ile 5.fıkrada tanımlanan suçlarda ise dava zamanaşımı 15 yıldır. Yaş küçüklüğü halinde 66.maddenin 2.fıkrasındaki indirilmiş oranlarda süreler uygulanır.
