• 0352 211 11 11
  • info@metinpolat.av.tr
Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Nasıl Açılır?

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Nasıl Açılır?

TÜRK MEDENİ YASASİ MADDE 669.- Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırma­ları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler.

Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir mal var­lığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılıksız almaksı­zın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tabidir.

MADDE 670.- Mirasın açılmasından önce veya sonra mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçıya ait geri verme yükümlülüğü, onun yerini alan mirasçılara, miras paylarında meydana gelen artış oranında geçer.

MADDE 671.- Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, dilerse aldığını aynen geri verir, dilerse payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirir.

Mirasbırakanın bu kurala aykırı tasarrufları ve mirasçıların tenkise iliş­kin hakları saklıdır.

MADDE 672.- Yapılan kazandırma miras payını aştığı takdirde mirasçı, mirasbırakanın bunu kendisine bırakmak istediğini ispat ederse, bu fazlalık denkleştirmeye tabi olmaz. Diğer mirasçıların tenkise ilişkin hakları saklıdır.

MADDE 673.- Denkleştirme, kazandırmanın denkleştirme anındaki de­ğerine göre yapılır.

Yarar ve zarar ile gelir ve giderler hakkında mirasçılar arasında sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.

MADDE 674.- Çocukların eğitim ve öğretim için yapılan giderler sebe­biyle geri verme yükümlülüğü, mirasbırakamn aksini arzu ettiği ispat edilme­dikçe, ancak alışılmış ölçüleri aşan kısım için mevcuttur.

Eğitim ve öğrenimini tamamlamamış olan veya sakatlıkları bulunan ço­cuklara, paylaşmada hakkaniyete uygun bir ödeme yapılır.

MADDE 675.- Olağan hediyeler ile evlenme sırasında yapılan geleneğe uygun giderler denkleştirmeye tabi değildir.

Altsoy hısımlarının evlenmelerinde, alışılmış ölçüler içinde yapılan çeyiz giderleri hakkında denkleştirmeye tabi tutmama arzusunun bulunduğu asıldır.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası

Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben almış olduk­tan sağlararası karşılıksız (ivazsız) kazandırmaları (hibe-bağışları), paylaştırma (taksim) sırasında, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle yükümlü tutulmuşlardır. Yasa koyucu Yeni Türk Medeni Yasasının 669. maddesinde bu geri verme yükümlülüğünü mirasçıların birbirlerine karşı zorunlu kılmıştır.

Mirasbırakamn;

  1. Çeyiz veya,
  2. Kuruluş sermayesi vermek,
  3. Ya da bir mal varlığını devretmek,
  4. Veya borçtan kurtarmak

ve benzerleri gibi karşılık olmaksızın (çocuklarına) altsoyuna yaptığı ka­zandırmalar da denkleştirmeye bağlıdır. Denkleştirme için tek koşul aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmaması'dır.

Mirasçılık sıfatını yitiren mirasçıya ait geri verme yükümlülüğü, onun ye­rini alan mirasçılara, miras paylarında meydana gelen artış oramnda geçecektir.

Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, dilerse aldığını geri verir, dilerse de­ğerini miras payına saydırır (mahsup ettirir). Yapılan kazandırmalar miras payım aştığı taktirde mirasçı, mirasbırakamn bunu kendisine vermek istediğini ispat­larsa, bu fazlalık da denkleştirmeye bağlı olmayacaktır. Ancak, diğer mirasçılar bu halde tenkis davası açabileceklerdir.

Denkleştirme, kazandırmanın denkleştirme günündeki değeri göz önünde tutularak yapılır. Yarar ve zarar ile gelir ve giderler için mirasçılar arasında se­bepsiz zenginleşme kuralları uygulanacaktır.

Çocukların eğitim ve öğrenimi için yapılan harcamalar nedeniyle geri verme yükümlülüğü (borcu) ancak alışılmış ölçüleri aşan kısımlar için geçerlidir. Ancak, paylaşmada eğitim ve öğrenimi tamamlamamış olan yahut sakatlıkları bulu­nan çocuklara hakkaniyete uygun bir ödeme yapılması da göz önünde tutulacaktır.

Olağan hediyeler ile, evlenme sırasında yapılan harcamalar (geleneğe uy­gun olmak üzere) denkleştirmeye bağlı olmayacaktır. Aksoy (çocuklar), hısımlar hakkında alışılmış ölçüler içinde yapılan çeyiz harcamalarının denkleştirmeye tabi tutulması (uygulamada kabul edilmiştir) Yasa koyucu tarafından öngörülmüştür.

Yasal mirasçılar, mirasbırakandan paylarına mahsuben elde ettikleri karşı­lıksız kazandırmaları, terekeye iade etmek (geri vermek) zorundadırlar. Bu geri verme denkleştirmeyi sağlamak için olacaktır. Mirasbırakanm karşılık almaksızın çeyiz veya iş kuruluşu sermayesi vermesi mal varlığını devretmesi, borçtan kur­tarması gibi hususlar için altsoyuna (çocuklarına) yaptığı kazandırmalar denkleş­tirmeye girer.

Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, aldığını aynen geri verebilir. İsterse aldığının değerini miras payına saydırır, bu durumlarda Yasa koyucu bu miras­çıya seçme hakkı tanımıştır.

Yapılan kazandırmalar miras payından fazla olursa bu fazlalığı mirasbıra­kanm kendisine bırakmak istediğini, mirasçı, ispatlamak suretiyle, fazlalığın denkleştirmeye girmesine engel olur.

Denkleştirme, kazandırmanın denkleştirme günündeki değeri göz önünde tutularak yapılacaktır.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Görevli Mahkeme

Dava değerine göre belirlenir. Değeri 5.910 YTL'den fazla olan davalar Asliye Hukuk Mahkemesinde 5.910 YTL veya daha az kıymetli davalar da Sulh Hukuk Mahkemesinde görülür.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Yetkili Mahkeme

  1. Mirasbırakanm sağlığında kendisine yaptığı bağışı alan ve böylece mal varlığında fazlalaşma olan mirasçı veya mirasçılar konutu mahkemesi,
  2. Mirasbırakanm yerleşim yeri mahkemesi.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Davacı

Mirasçılardan biri veya birkaçı veya mirasçıların yerine geçenler.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Davalı

Mirasbırakanın sağlığında kendisine yaptığı hibeyi alan ve böylece mal varlığında artma olan mirasçı veya mirasçılar.

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Dava Açma Koşulları

  1. Davalıya miras payına mahsuben, mirasbırakanı tarafından sağlığında mal bağışlama yapılmış olmalı (MY. 669).
  2. Davalı lehine cihaz, kuruluş masrafı, borçtan ibra suretiyle ve buna ben­zer suretlerle menfaat bağışlanmış olmalı, (Bu halde, mirasbırakan tarafından aksine bir teberru yapılmamış bulunmalıdır. (TMY. 669).
  3. Geri vermeye bağlı tutulan bağış (mutad) olağan hediyelerden bulun­mamalı, (TMY 675). (Örneğin: Yılbaşı hediyeleri gibi).
  4. Davacı ergin olup ana babası ile birlikte yaşamalı ve kazancını veya ge­lirini aileye tahsis etmiş olmalı. (Bu takdirde taksim esnasında münasip bir taz­minat da isteyebilir).
  5. Evlenme sırasında yapılan geleneğe uygun giderler olmamalı. (TMY. 675)

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası Göz Önünde Tutulacak Hususlar

  1. Muris (mirasbırakan) tarafından davalıya yapılan bağış ispatlanacaktır.
  2. Dava her türlü delille ispatlanabilir, (örneğin: Tanık, veraset ilâmı, tapu kaydı, bilirkişi beyanı vs. gibi).
  3. Teberru (bağışlar) iadeye tabidir. Vasiyetname ile vasiyefolunan mal iadeye tabi değildir. Bunlar hakkında saklı paya (mahfuz hisseye) tecavüz nispe­tinde (tenkis) indirim davası açılabilir. Bağışlar hakkında ise geri verme (iade) davası açılır.
  4. Davalı, miras hakkından ıskat veya mahrum edilmişse, hakkında bu tür davalar açılamaz. Ancak, ıskat veya mahrum edilen mirasçının payını kim al­mışsa onun hakkında dava açılabilir.
  5. Dava sabit olduğu takdirde, davalı hakkında; a) Ya aldığı malın aynen geri vermesine (iadesine), b) Veya payına isabet edenden fazlasının iadesine ka­rar verilebilir. Bu hususta davalının beyanı alınmalıdır.


WhatsApp
Hemen Ara