Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Nasıl Açılır?

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 737- Herkes, taşınmaz mülkiyetin­den doğan yetkileri kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken, komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür.

Özellikle, taşınmazın durumuna, niteliğine ve yerel adete göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çı­kartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır.

Yerel adete uygun ve kaçınılmaz taşkınlıklardan doğan denkleştirmeye ilişkin haklar saklıdır.

MADDE 738- Malik, kazı ve yapı yaparken komşu taşınmazlara, onların topraklarını sarsmak veya tehlikeye düşürmek ya da üzerlerindeki tesisleri et­kilemek suretiyle zarar vermekten kaçınmak zorundadır.

Komşuluk hukuku kurallarına aykırı yapılar hakkında taşkın yapılara ilişkin hükümler uygulanır.

MADDE 740- Komşunun arazisine taşarak zarar veren dal ve kökler, onun istemi üzerine uygun bir süre içinde kaldırılmazsa, komşu bu dal ve kök­leri kesip kendi mülkiyetine geçirebilir.

Ekilmiş veya üzerine yapı yapılmış arazisine dalların taşmasına katlanan komşu, bu dallarda yetişen meyveleri toplama hakkına sahip olur.

Komşu ormanlar hakkında bu hükümler uygulanmaz.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar

Türk Medeni Yasasının 737'nci maddesinden başlayan kurallar komşuluk hukukundan doğan komşu haklarını öngörmektedir. Buna göre, herkes; taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkilerini kullanırken komşularını olumsuz biçimde etki­leyecek taşkınlıklardan kaçınacaktır. Bu yasal bir zorunluluktur. Yerel adete, taşınmazın durumuna göre, komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan a)duman, b)buğu, c)kurum, d)toz, e)koku, f)gürültü ya da sarsıntı yaparak rahat­sızlık yapamayacaktır.

Bundan başka, taşınmaz maliki, kazı ve yapı yaparken komşu taşınmazlara onların topraklarına sarkmak, tehlikeye düşürmek, yahut üzerindeki tesisleri ya­pıları etkilemek suretiyle zarar vermekten kaçınacaktır.

Ayrıca, komşunun arazisine, avlusuna, bağına, bahçesine taşarak zarar ve­ren dal ve kökler, dalın ve köklerin bulunduğu ağaç sahiplerince uygun bir süre içinde kaldırılacaktır. Kaldırılmadığı takdirde, komşu bu dal ve kökleri kesip mülkiyetine geçirebilecektir.

Yine, ekilmiş ya da üzerine bina yapılmış arazisine (arsa, bağ, bahçe gibi) ağaç dallarının taşmasına katlanan komşu, bu dallarda yetişen meyveleri toplaya­bilecektir. Ancak, komşu ormanlar bu kuralın dışında tutulmuştur.

İşte yukarda saydığımız komşu hakları ile, doğal olarak akan su, fazla su­yun akıtılması, mecra geçirilmesi gibi hakların kullanılmasının komşuyu zarara düşürecek biçimde olması karşısında, komşu, bu haklarına dayanarak haksızlığın, önlenmesi, zararın tazmini, rahatsız edici tutumlara son verilmesi hususunda mahkemeye dava açmak suretiyle başvurabilecektir.

Bu tür davalara bakacak mahkeme, dava değerine göre belirlenecek, bir de dava niteliği gözönünde tutulacaktır.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Görevli Mahkeme

Dava değerine göre belirlenecektir. Değeri 5.910 YTL ve daha az olan da­valar Sulh Hukuk Mahkemesinde, 5.910 YTL'den fazla değerde olan davalar da Asliye Hukuk Mahkemesinde görülecektir. Ayrıca, uyuşmazlığın niteliğine göre de kurulmuş bulunan ihtisas mahkemelerinde çözüm yolu sağlanabilecektir.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Yetkili Mahkeme

Rahatsız edici eylemin yapıldığı yer mahkemesi yetkili mahkeme olacaktır.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Davacı

Komşuluk hakkını kullanmak isteyen yani komşusunun zarar verici eyle­mine uğrayan (maruz kalan) kişi veya kurum.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Davalı

Komşusuna zarar verici eylemleri yapan kişi, kurum veya işletme.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Dava Açma Koşulları

1. Davalı, davacıya olumsuz biçimde taşkınlık yapmış olmalı,
2. Davalı, özellikle işletme çalışmasını sürdürürken, davacıya zararlandırıcı taşkınlıkta bulunmalı.
3. Davalı, davacıya hoş görülebilecek oranı aşan nitelikte duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak rahatsızlık vermeli.
4. Davalı, davacıya karşı gürültü ya da sarsıntı vermek suretiyle rahatsız edici eylemde bulunmalı.
5. Davalı, taşınmazında kazı veya yapı yaparken, davacının taşınmazına, topraklarını sarsmak, tehlikeye düşürmek, üzerindeki tesisleri etkilemek suretiyle zarar verici eylemde bulunmalı'dır.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Davanın türüne göre mahkemece inceleme ve araştırma yapılacaktır.
2. Komşuluk hukukundan doğan davalar her türlü delillerle kanıtlanabilir.
3. Davanın niteliğine göre, basit yargılama usulü uygulanabilir.
4. Davanın açılma koşullarının oluşup oluşmadığı da inceleme konusu ya­pılacaktır.
5. Davanın niteliğine göre, tapu kayıtları getirtilir, taşınmazda keşif yapılır, davacıya zarar veren dal ve kikler, yerinde incelenir. Bilirkişiden görüş alınır.
6. Davalının eyleminde, yerel adete göre komşular arasında hoş görülebi­lecek derecenin aşılıp aşılmadığı araştırılır.
7. Açılacak davalar, uyuşmazlığın niteliğine göre çok değişiktir. Mahke­mece her dava ayrı çözümlenecektir.
8. Komşuluk hukuku kurallarına aykırı yapılar hakkında, mahkemece taş­kın yapılara ilişkin hükümler uygulanacaktır.
9. Komşuluk hukukuyla ilgili davaların bir çoğu ayrı bir konu biçiminde inceleme yapılmış olmakla ayrıca burada tekrarlanmamıştır.

Komşuluk Hukukuyla İlgili Davalar Dava Türleri

Komşuluk hukukundan doğan davalar çok değişiklik arz eder. Örnek ola­rak birkaçını açıklamak istersek bunlar;

1. Komşuları olumsuz biçimde etkileyecek taşkınlıklardan doğan davalar,
2. Aşın duman, buğu, kurum, toz, koku çıkarmak suretiyle zararlandırıcı eylemlere ait davalar,
3. Aşırı gürültü ve sarsıntı yapmaktan doğan davalar,
4. Kazı ve yapılar dolayısıyla açılacak davalar,
5. Bitkilerin, ağaçların kök ve dallarının verdiği rahatsızlıklarla ilgili da­valar,
6. Doğal akan su ile fazla suyun akıtılmasıyla ilgili davalar,
7. Mecra geçirilmesinden doğan davalar,

gibi türde olan davalardır. Tüm bu davalarda ortak yön, komşuluk huku­kuyla ilgili olmaları ve TMY.'sının 737'nci maddesinden 750'nci maddesine kadar olan kuralların uygulanacak bulunmasıdır.