İstirdat ve Menfi Tespit Davası

KARŞI DAVADA İŞ BEDELİ ALACAĞI İLE TEMİNATLARA İLİŞKİN İSTEMDE BULUNULDUĞU - DAVACIYA SÖZLEŞME İÇİ YA DA DIŞI İŞLERDEN NE MİKTARDA ALACAKLI OLDUĞUNUN SORULMASI GEREĞİ - EKSİK İNCELEME - HÜKMÜN BOZULMASI

T.C YARGITAY
15.Hukuk Dairesi
Esas: 2015 / 1927
Karar: 2016 / 2637
Karar Tarihi: 09.05.2016

ÖZET: Karşı davada iş bedeli alacağı ile teminatlara ilişkin istemde bulunulduğundan mahkemece, alacakla ilgili kısım konusunda davacıya açıklattırma yapılarak sözleşme içi ya da dışı işlerden ne miktarda alacaklı olduğu saptanıp bu hususta bilirkişilerden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.

(2004 S. K. m. 72)

Dava ve Karar: Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davalı-karşı davacı vekilince duruşma istenmiş ise de davetiye masrafı bulunmadığından duruşma isteğinin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Asıl dava, iş bedelinden fazla ödenenin istirdatı, karşı dava menfi tespit, iş bedelinden alacak, nakit teminat ile kesin teminatın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiş karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında düzenlenen 25.04.2007 ve 28.07.2007 tarihli yol yapımı vs. işlerin yapılması konusunda götürü bedelli sözleşmeler imzalanmıştır. Asıl davada, her iki sözleşme kapsamında davalının fiilen imalâtta kullandığı malzemenin teknik şartnameye uygun bulunmadığı halde sözleşme bedeli ile dava yapılmak suretiyle fazla ödenen iş bedelinin istirdadı istenilmiştir. Bu hali ile istem sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan BK'nın 360/II. maddesi uyarınca işin kıymeti noksanında sözleşme fiyatının indirilmesi niteliğindedir. Anılan Yasa'nın 365. maddesi uyarınca sözleşmeler götürü bedelli düzenlendiğinden fazla ödemenin istirdadı için dava konusu imalâta sözleşme bedelinden isabet eden miktarın tüm işe göre fiziki oranı bulunarak sözleşme bedeline bu oranın uygulanması sureti ile saptanmalı, bundan kabul edilen imalâta isabet eden tutar düşülerek varsa fazla ödemenin istirdadına karar verilmelidir. Hükme dayanak bilirkişi raporunda bu yönteme ilişkin inceleme yapılmadan Karayolları Birim Fiyatlarına göre hesaplama yapıldığından incelemenin yeterli olduğu kabul edilemez. O halde bilirkişilerden ek rapor alınarak, yukarıda açıklanan yönteme göre hesap yaptırılmalı, asıl davada sonucuna uygun karar verilmelidir. Eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. 3-Davalı ve karşı davacı tarafından açılan davada, asıl davanın konusu yönünden borçlu olmadığının tespiti de istenmişse de bu miktar için karşı davada harç ödemesi yapılmadığından ve mahkemece de bunun için harç tamamlatılmadığından usulüne uygun bir menfi tespit davasının varlığından söz edilemez. Ancak karşı davada iş bedeli alacağı ile teminatlara ilişkin istemde bulunulduğundan mahkemece, alacakla ilgili kısım konusunda davacıya açıklattırma yapılarak sözleşme içi ya da dışı işlerden ne miktarda alacaklı olduğu saptanıp bu hususta bilirkişilerden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır.
Sonuç: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca hükmün taraflar yararına, 3. bent uyarınca davalı-karşı davacı yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 09.05.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.