İstinafın hukuki niteliği

Hukuki kavram olarak istinaf, bir davanın kısmen ya da tamamen yeniden ele alınarak, görülmesi anlamını taşımaktadır.

Ceza Muhakemesi Kanunumuz, olağan kanun yolları arasında istinafı düzenlemiştir.  İstinaf kanun yoluyla  ilk derece mahkemesinden verilen  hükümlerin  maddi  ve  hukuki  yönden  denetlenmesi  sağlanır.

Kanunda öngörülen şartların varlığı halinde  ilk derece mahkemesinin hükmüne konu dava yeniden görülerek  istinaf mahkemesince yeni bir hüküm kurulmasına ve  ilk derece mahkemesince verilen hükmün ortadan kaldırılmasına da imkan tanıyan bir kanun yoludur.

Temyiz kanun yoluyla karşılaştırdığımızda, istinaf kanun yoluyla daha  geniş  denetim  imkanı  bulunmaktadır.  Bu  nedenle,  ceza  adalet sistemimizde  istinaf  kanun  yoluyla  önemli  bir  eksikliğin  giderilmesi amaçlanmıştır. CMK‟nın  istinafa  ilişkin  düzenlemeleri  büyük  ölçüde klasik istinaf düzenlemesinden farklıdır ve genişletilmiş temyiz niteliği  taşımaktadır.  Bunun  sonucu  olarak,  istinaf  incelemesiyle  yetkili bölge adliye mahkemeleri, bölgesel  temyiz mahkemeleri gibi davranma yönünde bir eğilim içine girmişlerdir. Uygulamadaki bu çarpık gelişmede,  CMK‟nın  istinaf  kanun  yolunun  adeta  genişletilmiş  temyiz gibi düzenlemiş olmasının rolü büyüktür.