Gözaltı Kararı Nedir? Gözaltı Kararına Nasıl İtiraz Edilir?

Gözaltına Alma m.91-92

Gözaltına alma: Kanunun verdiği yetkiye göre, yakalanan kişinin hakkındaki işlemlerin tamamlanması amacıyla, yetkili hâkim önüne çıkarılmasına veya serbest bırakılmasına kadar kanunî süre içinde sağlığına zarar vermeyecek şekilde özgürlüğünün geçici olarak kısıtlanıp alıkonulmasını ifade eder.

Cumhuriyet Savcısı yakalanan kişiyi serbest bırakmazsa gözaltına alınmasına karar verebilir. Ancak bunun için kişinin suç işlediği hususunda emarelerin varlığı ve gözaltına almanın soruşturma açısından zorunlu olması gerekir.m.91/2

Gözaltı kararını verecek olan makam Cumhuriyet savcısıdır. Cumhuriyet savcısının bu emri nasıl vereceği hususu m.91 de açık olmamakla birlikte m.löl'e göre Cumhuriyet savcısı adli kolluk görevlilerine emirlerini yazılı; ancak acele hallerde sözlü olarak verebilir. Sözlü emir en kısa sürede yazılı olarak ta bildirilir.

Gözaltı Süresi Ne Kadardır?

Gözaltı süresi, kişinin yakalama yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 24 saati geçemez. Yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu sure 12 saatten fazla olamaz. m.91/1

CMK m.250 kapsamına giren suçlarda, yakalananlar için 91/1 deki 24 saatlik süre 48 saat olarak uygulanır.m.250/5

Toplu işlenen suçlarda delillerin toplanmasındaki güçlük ve şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle Cumhuriyet Savcısı gözaltı süresinin her defasında bir günü geçmemek üzere 3 gün uzatılmasına yazılı emir verebilir. Bu uzatma emri şüpheliye derhal tebliğ edilir. M.91/3

Anayasa m.l20'ye göre olağanüstü hal ilan edilen bölgelerde yakalananlar 91/3'teki 4 gün olarak belirlenen süre Cumhuriyet savcısının talebi ve hakim kararıyla 7 güne kadar uzatılabilir. Hakim karar vermeden önce yakalanan veya tutuklanan kişiyi dinler. M.251/5

Yakalama, gözaltına alma veya gözaltı süresini uzatma şeklindeki Cumhuriyet Savcısının yazılı emirlerine karşı şüpheli, müdafii, kanuni temsilcisi, eşi, birinci veya ikinci derecedeki kan hısımları hemen serbest bırakılmasını sağlamak üzere sulh ceza hakimine başvurabilir. Sulh ceza hakimi evrak üzerinde incelemesini derhal ve nihayet 24 saat dolmadan tamamlar. Hakim başvuruyu haklı görürse şüphelinin soruşturma evrakı ile birlikte derhal Cumhuriyet Savcılığında hazır bulundurulmasına karar verir.m.91/4 Bu maddede sadece Cumhuriyet savcısının yazılı süre uzatma kararına karşı şüphelinin itiraz edebileceği yazılı ise de şüpheli ilk yakalamaya da itiraz edebilir.

Serbest bırakılmayan şüpheli en geç bu sürelerin sonuna kadar Sulh Ceza hakiminin önüne çıkarılmalıdır.

Gözaltı süresinin dolması veya sulh ceza hakiminin kararı üzerine serbest bırakılan şüpheli aynı fiil ile ilgili olarak yeni ve yeterli delil elde edilmedikçe ve Cumhuriyet savcısının kararı olmadıkça yakalanamaz.m.91/5

Nezarethane İşlemleri Nelerdir?

Üst araması yapılan kişinin nezarethaneye girişi, "Nezarethaneye Alınanların Kaydına Ait Defter"e (EK-B) kaydedilerek sağlanır.

Nezarethane işlemlerinde;

Aynı suçla ilgisi olanlar, birbirine hasım olanlar, erkek ve kadınlar i bir araya konulmazlar, çocuklar yetişkinlerden ayrı
Nezarethanede zarurî hâller dışında beşten fazla kişi bir arada bulundurulmaz.
Tuvalet, temizlik gibi zorunlu ihtiyaçların giderilmesi görevli memurun gözetiminde sağlanır.
Yiyecek ve içecekler önceden kontrol edilir.
Gözaltına alınan kişi saldırgan bir tutum sergilemeye başladığı veya kendisine zarar vermeye kalkıştığı takdirde önce sözle kontrol altına alınmaya çalışılır. Bu mümkün olmadığı takdirde, hareketini giderecek derecede kuvvet kullanılabilir. Ancak zarurî olmadıkça gerek kendisinin gerek başkasının hayatı, vücut bütünlüğü veya sağlığı tehlikeye girmedikçe kuvvet kullanılmaz.
Saldırgan tutum ve davranışları kontrol altına alınamayan kişiler tıbbî müdahalede bulunulması için sağlık kuruluşlarına gö
Gözaltına alınan kişilerin yaşama haklarını koruyucu gerekli önlemler alınarak, bu amaçla ilgili gö Gözetleme işlemi teknik imkânlar ölçüsünde kayda alınabilir.

Gözaltına alınan kişilerin bulundurulacakları nezarethaneler, ifade alma odaları, bu kişilerin durumları, gözaltına alma neden ve süreleri, gözaltına alınma ile ilgili tüm kayıt ve işlemler Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği bir Cumhuriyet savcısı tarafından denetlenir ve sonucu Nezarethaneye Alınanlar Defterine kaydedilir.

Çocuk şüpheliler hakkında özel hükümler:

Çocuklar bakımından yakalama ve ifade alma yetkileri aşağıdaki şekilde sınırlandırılmıştır:

Fiili işlediği zaman oniki yaşını doldurmamış olanlar ile onbeş yaşını doldurmamış sağır ve dilsizler; Suç nedeni ile yakalanamaz ve hiçbir suretle suç tespitinde kullanılamaz.
Kimlik ve suç tespiti amacı ile yakalama yapılabilir. Kimlik tespitinden hemen sonra serbest bırakılır. Tespit edilen kimlik ve suç, mahkeme başkanı veya hâkimi tarafından tedbir kararı alınmasına esas olmak üzere derhâl Cumhuriyet başsavcılığına bildirilir.
Oniki yaşını doldurmuş, ancak onsekiz yaşını doldurmamış olanlar suç sebebi ile yakalanabilirler. Bu çocuklar, yakınları ile müdafiye haber verilerek derhâl Cumhuriyet başsavcılığına sevk edilirler; bunlarla ilgili soruşturma Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yapılır ve aşağıdaki hükümlere göre yürütülür:
Çocuğun gözaltına alındığı ana-baba veya vasisine bildirilir.
Kendi talebi olmasa bile müdaf iden yararlandırılır, ana-baba veya vasisi müdafi seçebilir.
Müdafi hazır bulundurulmak şartı ile şüpheli çocuğun ifadesi alını
Kendisinin yararına aykırı olduğu saptanmadığı veya kanunî bir engel bulunmadığı durumlarda ana-babası veya vasisi ifade alınırken hazır bulunabilir.
Yetişkinlerden ayrı yerlerde tutulur.
Çocuk Koruma Kanunu'nda yazılı suçlar büyüklerle beraber işlendiği takdirde soruşturma evresinde çocuklarla ilgili evrak ayrılır, soruşturmaları ayrı ayrı yürütülür.
Çocukların kimlikleri ve eylemleri mutlaka gizli tutulur.
Suçun mağduru çocuksa, bunlara karşı işlenen suçüstü hâllerinde, kovuşturulması suçtan zarar gören kimsenin şikâyetine bağlı olan fiillerde şüphelinin yakalanması ve soruşturma yapılması için şikâyet şartı
Çocuklarla ilgili işlemler mümkün olduğu ölçüde sivil kıyafetli görevliler tarafından yerine
Çocuklara kelepçe ve benzeri aletler takı Ancak, zorunlu hâllerde çocuğun kaçmasını, kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli önlemler alınır.

Diğer Fotoğraflar