Gizliliğin İhlali Suçu Nedir? Cezası Ne Kadar?

MADDE 285.- Soruşturmanın gizliliğini alenen ihlal eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, soruşturma aşamasında alınan ve kanun hükmü gereğince gizli tutulması gereken kararların ve bunların gereği olarak yapılan işlemlerin gizliliğinin ihlali açısından aleniyetin gerçekleşmesi aranmaz.

Kanuna göre kapalı yapılması gereken veya kapalı yapılmasına karar veri­len duruşmadaki açıklama veya görüntülerin gizliliğini alenen ihlal eden kişi, birinci fıkra hükmüne göre cezalandırılır. Ancak, bu suçun oluşması için tanığın korunmasına ilişkin olarak alınan gizlilik kararına aykırılık açısından aleniyetin gerçekleşmesi aranmaz.

Bu suçların basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır.

Soruşturma ve kovuşturma evresinde kişilerin suçlu olarak damgalanma­larını sağlayacak şekilde görüntülerinin yayınlanması halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

GİZLİLİĞİN İHLALİ SUÇU SUÇLA KORUNAN HUKUKSAL DEĞER

Ceza muhakemesinin temel amacı, şüpheli ve sanığın haklarına saygılı bir bi­çimde maddi gerçeğe ulaşmaktır. Maddede tanımlanan suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar, ceza muhakemesinde maddi gerçeğe ulaşılabilmesi için soruşturma ve kovuşturma evrelerinde gizliliğin ihlalinin önlenmesi suretiyle bu aşamalardaki işlemlerin herhangi bir etki altında kalınmadan sağlıklı bir şekilde yürütülmesinin sağlanması, masumiyet (suçsuzluk) karinesinin (AİHS 6/2.md.) ihlalinin ve yargı makamlarınca alman kararların uygulanmasını engelleyecek davranışların önüne geçilmesi ve böylece adliyenin korunmasıdır.

GİZLİLİĞİN İHLALİ SUÇU SUÇUN FAİLİ;

Bu suçların faili herhangi bir kimse olabilir.

GİZLİLİĞİN İHLALİ SUÇU SUÇUN MADDİ UNSURU:

Maddenin l.fıkrasındaki soruşturmanın gizliliğinin ihlali, 2.fıkrasında duruş­manın (kovuşturmanın) gizliliğinin ihlali, 4.fıkrasında ise soruşturma ve kovuştur­ma evresinde kişilerin suçlu olarak damgalanmasını sağlayacak şekilde görüntüle­rinin yayınlanması bağımsız birer suç olarak tanımlanmıştır,

a) Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Soruşturmanın gizliliğini alenen ihlal et­mektir. Ancak, soruşturma aşamasında alman ve kanun hükmü gereğince gizli tutulması gereken kararların ve bunların gereği olarak yapılan işlemlerin gizliliği­nin ihlali açısından aleniyet koşulunun gerçekleşmesi aranmamıştır.

b) 2.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Kanuna göre kapalı yapılmasına karar ve­rilen duruşmadaki açıklama veya görüntülerin gizliliğinin alenen ihlal edilmesidir. Ancak, bu suçun oluşması için, tanığın korunmasına ilişkin olarak alınan gizlilik kararına aykırılık açısından aleniyetin gerçekleşmesi aranmaz.

c) 4.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Soruşturma ve kovuşturma evresinde kişi­lerin suçlu olarak damgalanmalarını sağlayacak şekilde görüntülerinin yayınlanma­sıdır. Soyut tehlike suçu niteliğindeki bu suçun oluşabilmesi için, görüntülerinin yayınlanmasının kişilerin toplum nazarında suçlu oldukları izleniminin ve kanaati­nin uyanması sonucu doğurma olasılığı gerekli ve yeterlidir; bu sonucun doğmuş olması şart değildir. Bu suç açısından belirleyici olacak unsur görüntülerin içeriği­dir. Eğer görüntüler gizlilik ihlali niteliğinde ise örneğin onsekiz yaşından küçüğün kanuna göre kapalı yapılması gereken duruşmadaki görüntüleri verilmiş ise mad­denin 4.fıkrası değil 2.fıkrası hükmü uygulanacaktır.

GİZLİLİĞİN İHLALİ SUÇU SUÇUN MANEVİ UNSURU:

Maddede tanımlanan suçlar ancak doğrudan kastla işlenebilir. Failin saiki önem taşımaz. Bu suçların taksirle işlenmesi mümkün değildir,

GİZLİLİĞİN İHLALİ SUÇU KOVUŞTURMA, GÖREVLİ MAHKEME, SUÇUN YAPTIRIMI VE DA­VA ZAMANAŞIMI:

Kovuşturma: Bu suçların soruşturma ve kovuşturması Csavcıhğınca genel hükümlere göre re'sen yapılır. Adli kolluk görevlileri ile C.savcısı tarafından görev­lendirilen yazman, yazı işleri müdürü gibi kamu görevlileri hakkında CMK'nun 161/5.maddesi uyarınca soruşturmanın gizliliğinin ihlali suçundan (285/1 .md.) do­layı doğrudan Csavcıhğınca soruşturma yapılır. Vali ve kaymakamlar hakkında 4483 sayılı MDKGYHK hükümleri, en üst dereceli kolluk amirleri hakkında ise hâkimlerin görevlerinden dolayı tabi oldukları yargılama usulü uygulanır.

Görevli Mahkeme: Maddenin 1. ve 2.fıkralarındaki suçlarda görevli mahke­me asliye ceza, 4.fıkradaki suçta ise sulh ceza mahkemesidir (5235 s.K. 10. ve ll.md.).

Suçun Yaptırımı: Bir ve ikinci fıkralardaki suçlarda bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası, 4.fıkradaki suçta ise altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Bir ve ikinci fıkralardaki suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde, ceza yarı oranın­da artırılacaktır.

Dava Zamanaşımı: TCK'nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçların dava zama­naşımı süresi sekiz yıldır.