English
Russian
German
Gizli Soruşturmacı (ml39)
Kanunda sayılan bazı suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin bulunması ve başka türlü delil elde etmenin mümkün olmaması halinde özellikle örgütlü suçların soruşturulması ve delil elde edilmesi maksadıyla bir kamu görevlisinin kanuna uygun bir kararla gizli olarak o soruşturmada görevlendirilmesidir.
madde gizli soruşturmacı kullanmayı düzenlemiştir. Sizli soruşturmacı kullanabilmenin şartları:
Soruşturma konusu suçun 139/7 maddede belirtilen suçlardan birisi olmalıdır. Bu suçlar: Türk Ceza Kanununda yer alan;
Bu şartlar birlikte gerçekleşmiş ise, hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C.Savcısının kararı ile kamu görevlileri gizli soruşturmacı olarak görevlendirilebilirler.
Gizli soruşturmacının kimliği gizli tutulur. Gerektiğinde kimliği değiştirilebilir. Bu kimlikle hukuki işlemler yapabilir. Kimliğinin oluşturulması ve devamı için gerekli belgeler hazırlanabilir.
Soruşturmacı görevlendirilmesine ilişkin karar ve diğer belgeler ilgili Cumhuriyet Başsavcılığında muhafaza edilir. Soruşturmacının kimliği görevinin sona ermesinden sonra da gizli tutulur. Buna göre gizli soruşturmacı görevlendirmede hakim onayına gerek yoktur.
Soruşturmacı görevlendirilmesi suretiyle elde edilen kişisel bilgiler görevlendirildiği ceza soruşturması ve kovuşturması dışında kullanılamaz
Soruşturmacı faaliyetlerini izlemekle görevlendirildiği örgüte ilişkin her türlü araştırmada bulunmak ve bu örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili delilleri toplamak zorundadır.
Gizli soruşturmacının, içine girdiği örgüt içerisinde uzun süre kalabilmesi, onun "uydurma kimlik" sahibi olması ve bu kimlik altında bazı işlemlerde bulunabilmesine de bağlıdır. Bu nedenle soruşturmacının kimliği değiştirilebilir. Bu kimlikle hukuki işlemler yapılabilir. Kimliğin oluşturulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belgeler hazırlanabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir. Soruşturmacı, faaliyetlerini izlemekle görevlendirildiği örgüte ilişkin her türlü araştırmada bulunmak ve bu örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili delilleri toplamakla yükümlüdür. Soruşturmacı bu faaliyeti sırasında suç işleyemez, görevlendirildiği örgütün işlemekte olduğu suçlardan sorumlu tutulamaz.
Kanun gizli soruşturmacı görevlendirmesinde herhangi bir süre kısıtlaması getirmemiştir. Örgütsel suçun aydınlatılması maksadına hizmet eden bir düzenlemedir. Gizli görevli o örgütte suçların açığa çıkarılması maksadıyla ne kadar kalması gerekiyorsa görevi devam edecektir. Bu yine de örgütün yapısı, işlenen suçların ağırlığı, çokluğu, karmaşıklığı delil elde etmenin zorluğu gibi unsurlar dikkate alınarak somut durumla orantılı bir süre olmalıdır.
Kanunda sayılan bazı suçların ilendiği hususunda kuvvetli şüphelerin bulunması ve başka türlü delil elde etmenin mümkün olmaması halinde şüphelinin veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyerinin teknik araçlarla takip edilmesi ses ve görüntü kaydı alınmasıdır.
140/1 maddesine yer alan suçlar söz konusu olmalıdır. Bu suçlar: Türk Ceza Kanununda yer alan;
Bu şartlar birlikte gerçekleşmiş ise; şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilir.
Kişinin konutunun gizli olarak izlenmesi, ses ve görüntü kaydı yapılması bu maddeye uyarınca mümkün değildir.(m.140/5) Diğer gizli tedbirlere konutta da başvurulabilirken Örneğin: Telefon dinleme teknik araçlarla izleme konutta yapılamaz. Bunun bir amacı vardır; örnekte belirtilen telefon dinleme durumunda kişinin başka bir üçüncü kişiye açtığı giz alanına girme söz konusudur. Oysa teknik araçla izleme durumunda kişinin başkasına asla açmayacağı giz alanına dahi müdahale söz konusu olabilir ki bu özel hayat hakkının en ileri düzeyde ihlali sonucunu doğurabilir. Örneğin bir kişinin evde kendi başına olduğu anlarının dahi kamera ile izlenmesi Bu sebeple kanun konutta teknik araçla izlemeye izin vermemiştir.
Teknik araçlarla izleme kararını hakim, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C. Savcısı verir. C. Savcısı tarafından verilen kararlar 24 saat içinde hakim onayına sunulur.
Teknik araçla izleme kararı en çok 4 hafta için verilir. Bu süre gerektiğinde bir defaya mahsus uzatılabilir. Yani uzatma ile birlikte teknik araçla izleme süresi 8 haftayı geçemez.
Ancak, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili olarak gerekli görülmesi halinde, hakim 1 haftadan fazla olmamak üzere sürenin müteaddit defalar uzatılmasına karar verebilir.
Elde edilen bulgular soruşturma konusu dışında kullanılamaz. Diğer tekniklerde olduğu gibi amaca bağlılık kuralı geçerlidir. Hangi suç nedeniyle alınmış ise o suçlan aydınlatılması amacıyla kullanılabilir.
Ceza kovuşturması bakımından gerekli olmayan bulgular Cumhuriyet savcısının gözetiminde derhal yok edilir.
