Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiği Nasıl Tespit Edilir?

DERNEĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERDİĞİNİN TESPİTİ

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 87.- Dernekler, aşağıdaki hallerde kendiliğinden sona erer:

Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi veya süresinin sona ermesi,

İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması,

Borç ödemede acze düşmüş olması,

Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hale gelmesi,

Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması.

Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tes­pitini isteyebilir.

Açıklama

Demekler, yeni kabul edilen Türk Medeni Yasasının 87. maddesinde açıklandığı üzere;

1. Amacının gerçekleşmesi,
2. Amacının gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi,
3. Süresinin sona ermesi,
4. İlk genel kurul toplantısının yasada öngörülen sürede yapılmamış olması, zorunlu organlarının oluşturulamamış bulunması,
5. Borç ödemede (acze) güçsüzlüğe düşmüş olması,
6. Dernek Tüzüğü gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız
   duruma gelmesi,
7. Olağan genel kurul toplantısının iki kere üst üste yapılmaması hallerinde kendiliklerinden sona erecektir.

Yukarıda açıklanan hususlardan birinin varlığı durumunda;

1. Dernek üyesi
2. Dernekler masası,
3. Cumhuriyet Başsavcılığı,
4. Mülki idare amirliği (Vali ve kaymakamlık)
5. Demek yönetim kurulu,

gibi her ilgili, Derneğin bulunduğu yerin Sulh Hukuk Mahkemesi haki­mine başvurarak "Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti"ni talep edebile­ceklerdir. Bu takdirde, Sulh Hukuk Mahkemesi gerekli incelemeleri yaparak söz edilen maddede öngörülen hususların varlığını araştıracak, saptadığı takdirde, "Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti"ne karar verecektir.

Dernek defter ve kayıtları, istek halinde bu mahkemece incelenecektir. Mahkemenin yaptığı iş, idari niteliktedir. Kendiliğinden derneğin dağılma hali tespit olunduğu takdirde

Derneğin tüzel kişiliği sona ermiş olacaktır.

Mahkemece göz önünde tutulacak en önemli husus:

İstemi Dosya üzerinde inceleme yaparak karara bağlamak yahut işin nite­liği duruşma açılıp dernek yetkililerinin dinlenmesinden ve dernek defter ve ka­yıtlarının getirtilip tetkikinden sonra, maddedeki koşulların oluşup oluşmadığını saptamak ve karar vermek, olacaktır. Açıklanan hususlarda takdir tamamen Mahkeme Hakimine aittir. İsterse dosya üzerinde, isterse duruşmah olarak tespi­tini yapabilecektir. Zira, tespitin nasıl yapılacağı yolunda yasada bir açıklama bulunmamaktadır.