Dar Bağlantının Tanımı ve Sonucu

Farklı muhakemelerin konusu olabilecek uyuşmazlıklar arasında, bu uyuşmazlıkları birbi­rine yaklaştıran ve birbirine bağlayan ortak noktalar bulunabilir. Bu ortak noktaya bağlan­tı, uyuşmazlıklara da bağlantılı uyuşmazlıklar denir.

Yasa koyucunun, ceza uyuşmazlıkları arasındaki ortak noktayı (bağlantıyı) somut ola­rak tanımladığı hâllerde dar bağlantıdan söz edilir. Yasa koyucunun belirlediği bağlantı noktaları şunlardır:

• Bir kişinin birden fazla suçtan sanık olması (bağlantı noktası sanıktır),
• Bir suçta her ne sıfatla olursa olsun birden fazla sanık bulunursa (bağlantı noktası fiildir).
• Suçun işlenmesinden sonra suçluyu kayırma, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme fiilleri de önsuçla bağlantılı suç sayılır (bağlantı noktası önsuçun delil­leri ve failidir). Bağlantılı uyuşmazlıkların tümü ceza uyuşmazlığı olduğundan bu tür bağlantıya tek yönlü bağlantı da denilmektedir.

Bu tür bağlantının sonucu davaların birleştirilmesidir. Aralarında bu tür bağlantı bulu­nan uyuşmazlıklar ya soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı tarafından birleştirilerek soruşturulur ve tek bir iddianameyle ceza davasına konu yapılır ya da ayrı iddianamelerle davaları açıldıktan sonra birleştirilir. Yukarıda da belirtildiği üzere dar bağlantı madde itibarıyla yetki ve yer yönünden yetki kurallarının istisnasını teşkil eder. Bağlantılı suç­lardan her biri değişik mahkemelerin görevine giriyorsa bunlar hakkında birleştirilmek suretiyle yüksek görevli mahkemede dava açılabilir (CMK m.9). Kovuşturma evresinin her aşamasında da bağlantılı ceza davalarının birleştirilmesine veya ayrılmasına yüksek görevli mahkemece karar verilebilir (CMK m.10/1). Birleştirilen davalarda, bu davaları gören mahkemenin tabi olduğu yargılama usulü uygulanır (CMK m.10/2). Birleştirilen davalar birleştirmede fayda kalmadığında ayrılabilir. Ancak kovuşturma evresinde işin esasına girdikten sonra ayrılan davalara ayrı dosyalarda ancak aynı mahkemede devam olunur (CMK m.10/3). Birleştirilen dava alt dereceli bir mahkemenin görev alanında olsa ve birleştirme nedeniyle üst dereceli mahkemede görülüyor olsa da davaların ayrılması hâlinde yine üst dereceli mahkemede ayrı bir dosya numarası ile görülmeye devam edilir. Aksi bir tutum dava ekonomisiyle bağdaşmaz.