Avukatın Ücret Hakkı Nasıl Belirlenir?

Avukat müvekkil lehinde bulunduğu mesleki faaliyet için mutlaka bir ücret alır. Avukat açısından müvekkelinden ücret talep edilmeyecek haklı bir ge­rekçe bulunması halinde, Avukat bu durumu bağlı olduğu baroya bildirmek zorundadır.

Avukatın görmeyi üstlendiği iş karşılığında alacağı ücretin avukatlık sözleşme­sinde gösterilmesi gerekir. Avukatlık Kanunu’nun 163. maddesinin I. fıkrasında avukatlık sözleşmesi için şeklin bir ispat şartı olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle avukatlık sözleşmesinin yazılı ve bu sözleşmede de avukatlık ücre­tinin kararlaştırılmış olup olmaması geçerlilik konusunda etkili olan bir şart değil­dir. Taraflarca sözleşmede bir belirleme yapılmadığı takdirde avukatlık ücreti;

• değeri para ile ölçülmeyen iş ve davalarda, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi­ne göre (Av.K. m.164/IV),
• değeri para ile ölçülebilen iş ve davalarda ise, asgari ücret tarifelerindeki miktarın altında kalmamak kaydıyla davanın kazanılan bölümü için avuka­tın emeğine göre ilamın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin yüz­de onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir miktar olarak (Av.K. m.164/IV), belirlenir. Yargıtay çeşitli kararlarında taraflar arasında yapılan ücret sözleşmesi­nin geçerliliğinin yapıldığı tarihte yürürlükte olan Avukatlık Kanunu hükümleri­ne göre belirlenmesi gerektiğini belirtmiştir.

Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin II. fıkrasına göre, yüzde yirmi beşi aşmamak üzere dava veya hüküm olunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak taraflarca kararlaştırılabilir.

Bu hükümden de anlaşılacağı üzere avukatlık ücreti tutarına dava veya hü­küm olunacak şeyin değerinin %25’i biçiminde bir üst sınır getirilmiştir. Avukat­lık ücretinin bu yasal sınır aşılarak %25’lik oranın üzerinde belirlenmiş olduğu durumlarda, avukatlık ücreti dava veya hüküm olunacak şeyin değerinin %25’i için geçerli kabul edilecek, ancak %25’lik oranı aşan ücret miktarı geçersiz sayı­lacaktır. Zira Av.K. m.163/II’e göre, avukatlık ücret tavanını aşan sözleşmeler bu ücret tavanında geçerli sayılır. Bu nedenle dava konusu veya hüküm olunan şeyin bir kısmının (%25’lik oranın üstünde kalan) veya tamamının aynen avukata ait olacağının kararlaştırıldığı (ayni ücret) sözleşmeler geçersiz olur.