Anonim Şirkette İmtiyazlı (Ayrıcalıklı) Paylar

TTK m.478 uyarınca, ilk anasözleşme ile veya anasözleşme değişikliği yoluyla, bazı paylar lehine, diğer paylara oranla ek ve üstün haklar sağlayan imtiyazlı pay­lar yaratılabilir. İmtiyazlar, kâr dağıtımında, tasfiye payı dağıtımında, rüçhan hak­kında, oy hakkı (m. 479) gibi haklarda paya tanınan üstün bir hak veya kanunda öngörülmemiş yeni bir pay sahipliği hakkıdır. Ayrıca, m. 360 uyarınca, yönetim­de temsil edilme hakkı imtiyaz konusu olabilir. Örneğin; imtiyazlı paylara birden fazla oy hakkı tanınmış ya da yönetici seçiminde grup imtiyazı denilen bir hak sağlanmış olabilir.

İmtiyazlı paylar, genel kurula özgü olan yetkiye sınırlar getirir. Şöyle ki m. 454’e göre, anasözleşme değişikliğine, sermayenin artırılması konusunda yönetim kuruluna yetki verilmesine dair genel kurul kararları, imtiyazlı pay sahiplerinin haklarına zarar verici nitelikte ise, bu genel kurul kararlarının uygulanabilme­si için, hakları zarara uğrayacak olan imtiyazlı pay sahiplerinin kendi aralarında toplanıp genel kurulun karara bağladığı bu değişiklik teklifini onaylamaları gere­kir. Böyle bir onay gerçekleşmedikçe genel kurul kararı uygulanamaz.

Anonim Şirkette Azınlık Hakları

TTK, sermayenin belirli bir kısmını (kural olarak onda birini, halka açık şirket­lerde yirmide birini) temsil eden pay sahiplerine birtakım haklar tanımış olup azınlık hakları öngörülen hususlarda genel kurulun yetkileri sınırlıdır. Örneğin, azınlık genel kurulun toplantıya çağrılmasını isteyebilir (m. 411-412) veya finan- sal tabloların müzakeresinin bir ay sonraya bırakılmasını isteyebilir (m. 420).

Anonim Şirkette Bireysel Haklar

TTK’deki bazı haklar, her bir pay sahibine bireysel olarak (münferiden) tanınmış­tır. Örneğin, kural olarak her pay sahibi, genel kurula katılma (m. 425), kendisini temsil ettirebilme (m. 427 vd.), oy kullanma (m. 434 vd.), alınan kararlara karşı iptal ve butlanın tespiti davası açma (m. 445 vd.), bilgi alma ve inceleme (m. 437), özel denetim isteme (m. 438) haklarına sahip olup genel kurul, kanunun tanıdığı bu tür bireysel hakları kural olarak sınırlayamaz (istisnaya örnek, m. 434/2).

Anonim Şirkette Üçüncü Kişilerin Hakları

Ortaklığa karşı üçüncü kişi konumunda bulunanların hakları, genel kurulca tek taraflı olarak ihlal edilemez. Örneğin, ortaklık yönetim kurulu ile bir inşaat söz­leşmesi yapan yüklenicinin bu işlemden doğan hakları, onun rızası dışında, genel kurulca ortadan kaldırılamaz veya sınırlanamaz. Bu haklara saygı gösterilmesi, ahde vefa ilkesinin zorunlu bir gereğidir.

Leave a comment

error: Content is protected !!